W miniony piątek (28.02.2014) na terenie salonu medycznego przy ul.
Świętojańskiej odbyła się akcja profilaktyczna - "Sprawdź swój poziom
kwasu moczowego, glukozy i cholesterolu".
W akcji brali udział
stali członkowie naszego Stowarzyszenia, wolontariusze, a także nowe
osoby, które chciały sprawdzić stan swojego zdrowia.
Badaliśmy stężenie
glukozy we
krwi, które w przypadku podwyższenia jest podstawowym objawem cukrzycy. W zależności od zaawansowania choroby może ono występować jedynie
po spożyciu węglowodanów lub niezależnie od niego. Zawartość cukru we
krwi (
glikemię)
podaje się w miligramach na 100 ml krwi (mg%) lub w milimolach na litr
(mmol/l).
I tak prawidłowa glikemia na czczo to 70–99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l), w 2
godzinie testu doustnego obciążenia glukozą
glikemia poniżej 140 mg/dl (7,8 mmol/l). Za normoglikemię, czyli poziom
cukru we krwi u zdrowego człowieka, przyjmuje się przedział 60–99 mg%.
Niższe stężenie glukozy oznacza
hipoglikemię, a wyższe oznacza:
- stan przedcukrzycowy (ang. prediabetes) czyli:
- nieprawidłowa glikemia na czczo (ang. IFG – Impaired Fasting Glucose): na czczo 100–125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) lub
- nieprawidłowa tolerancja glukozy (ang. IGT – Impaired Glucose Tolerance): w 2 godzinie testu doustnego obciążenia glukozą glikemia 140–199 mg/dl (7,8-11 mmol/l).
- cukrzycę, gdy:
- stężenie glukozy zmierzone o dowolnej porze doby przekracza 200 mg/dl i występują objawy hiperglikemii (polidypsja, poliuria),
- dwukrotnie poziom glukozy na czczo przekracza 126 mg/dl (7,0 mmol/l),
- w 2 godzinie testu doustnego obciążenia glukozą poziom glukozy przekracza 200 mg/dl (11,1 mmol/l).
Normy według wytycznych WHO.
Drugim badaniem jakie wykonywaliśmy, było badanie poziomu
cholesterolu we krwi. Potocznie "cholesterolem" nazywa się kompleksy białkowo-lipidowe występujące w osoczu krwi – lipoproteiny. Tzw. "zły" (niskiej gęstości – LDL) i "dobry" (wysokiej gęstości – HDL) cholesterol to w rzeczywistości lipoproteiny – czyli złożone polipeptydy
zawierające w swoim składzie cholesterol wolny i zestryfikowany. Są one
formą transportową cholesterolu. Zdecydowana większość dowodów
wskazuje, że zaburzenia gospodarki lipidowej, których miarą jest wzrost
stężenia cholesterolu w surowicy krwi, są istotnym czynnikiem ryzyka
wystąpienia miażdżycy i chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak choroba wieńcowa i zawał serca, udar mózgu i miażdżyca zarostowa kończyn dolnych.
Normy dla stężenia cholesterolu całkowitego (TC – ang.
total cholesterol) we krwi są następujące:
- Norma: < 200 mg/dl (< 5,2 mmol/l),
- Poziom podwyższony: 200–250 mg/dl (5,1–6,5 mmol/l),
- Poziom znacznie podwyższony: > 250 mg/dl (>6,5 mmol/l).
Nowo wprowadzonym przez nas badaniem były pomiary
kwasu moczowego. Kwas moczowy to
organiczny związek chemiczny, pochodna puryny. Tworzy białe kryształy trudno rozpuszczalne w wodzie.
U człowieka jest końcowym produktem metabolizmu zasad purynowych pochodzących z pokarmu, z syntezy
de novo oraz z rozpadu endogennych kwasów nukleinowych. Około 75% kwasu moczowego jest wydalane z moczem, 25% przechodzi do przewodu pokarmowego i jest rozkładane przez bakterie jelitowe.
Stężenie kwasu moczowego we krwi osób zdrowych wynosi 180-420 µmol/l
(3-7 mg/dl). Z moczem wydala się średnio 500 mg kwasu moczowego w ciągu
doby w postaci wolnej lub w formie soli (zależnie od pH moczu). Kwas moczowy jest trudno rozpuszczalny w wodzie i w środowisku kwaśnym może odkładać się w stawach powodując dnę moczanową i w nerkach tworząc kamienie moczanowe. W środowisku zasadowym tworzy łatwo rozpuszczalne moczany.
Do zwiększenia stężenia kwasu moczowego powyżej przyjętej normy, czyli
hiperurykemii, dochodzi w następujących stanach chorobowych:
- pierwotna postać dny moczanowej
– uwarunkowane genetycznie zaburzenia metabolizmu puryn prowadzą do
zwiększenia stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi; jego nadmierne
ilości odkładają się w chrząstkach stawowych w postaci kryształków kwasu
moczowego i doprowadzają do wystąpienia stanu zapalnego w tych stawach;
- zwiększona podaż pokarmów „bogatopurynowych” w diecie – należą do nich pokarmy mięsne, zwłaszcza „podroby”, buliony, owoce morza i warzywa takie jak szpinak, szparagi, fasola, groch, grzyby;
- upośledzenie wydalania kwasu moczowego przez nerki – w przypadku ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, u osób z torbielowatością nerek, w uszkodzeniu nerek spowodowanych zatruciem tlenkiem węgla czy ołowiem, u osób leczonych diuretykami;
- zwiększony rozpad nukleotydów w ustroju – w przebiegu chorób mielo- i limfoproliferacyjnych, w niedokrwistości hemolitycznej, w czerwienicy prawdziwej, w mononukleozie, a także w wyniku rozpadu tkanek nowotworowych po chemioterapii i radioterapii (tak zwany zespół lizy guza);
- inne przyczyny jak duży wysiłek fizyczny, zawał mięśnia sercowego, nadczynność przytarczyc, niedoczynność tarczycy.
Natomiast zmniejszenie stężenia kwasu moczowego występuje w wyniku:
- leczenia inhibitorami oksydazy ksantynowej, na przykład allopurinolem – jest to lek skutecznie stosowany w ostrych napadach dny moczanowej;
- wrodzonego niedoboru oksydazy ksantynowej – oksydaza ksantynowa to enzym biorący udział w przemianach puryn do kwasu moczowego; jego wrodzony niedobór prowadzi do zmniejszenia jego stężenia;
- wzmożonego wydzielania i upośledzonej resorpcji zwrotnej kwasu
moczowego w nerkach – najczęściej w przebiegu tubulopatii nerkowych lub
przyjmowania leków zwiększających wydalanie kwasu moczowego z moczem
(salicylany, fenylobutazon, probenecyd, glikokortykosteroidy);
- u kobiet w ciąży;
- u osób ze SIADH – zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny;
- u osób z akromegalią.
WSZYSTKIM WOLONTARIUSZOM OBECNYM PODCZAS AKCJI PROFILAKTYCZNEJ SERDECZNIE DZIĘKUJEMY ZA POMOC, A CZŁONKÓW NASZEGO STOWARZYSZENIA ZACHĘCAMY DO KORZYSTANIA Z KOLEJNYCH BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH!!!
~Rucia~
